Slachtoffer van de nazi’s wordt 80 jaar na zijn dood geëerd

Gisteren werd in de Mortselsesteenweg op nr. 11 een struikelsteen gelegd. Op de 80^ste verjaardag van het overlijden van de toenmalige bewoner Lode Sel. De jonge man was twee jaar eerder door de nazi’s opgepakt. Hij overleed tijdens een transport naar het beruchte concentratiekamp Natzweiler-Struthof.

Het was een ingetogen plechtigheid. Met een streepje muziek door Oscar Bohnen en woordjes van districtsburgemeester Tjerk Sekeris en huidig bewoner Piet Wollaert. Terwijl bracht Wim Kenis de struikelsteen in de stoep aan. Piet Wollaert vertelde de geschiedenis van Lode Sel: “Toen we deze woning in 1990 kochten, waren mij de familienamen Sel en Schneider in de koopakte al opgevallen, maar veel tijd om daar bij stil te staan had ik niet met 3 jonge kinderen en een stevige renovatie in het verschiet. Na een lezing in 2019 van Bruno De Wever over de Jodenvervolging in Antwerpen en Deurne hadden we plots weer veel tijd want covid brak uit en ik besloot om als vrijwilliger mee te werken met het ‘Burgerinitiatief Struikelstenen Deurne’. Toen er een struikelsteen werd geplaatst voor Alfons Schneider herinnerde ik weer de familienamen Sel en Schneider in de aankoopakte, familienamen die kort na WO II in Deurne allebei een straatnaam kregen, de Alfons Schneiderlaan en de Lode Sellaan. De weduwe Schneider, van wiens erfgenamen we deze woning kochten, bleek de zus van Alfons Schneider te zijn, vóór WOII burgemeester van Deurne en ook opgepakt door de nazi’s en afgevoerd naar een concentratiekamp waar hij overleed. Lode was dus zijn neef.”

Verzetsactiviteiten

Wollaert gaat gedreven verder: “ Vader Jos Sel is een militante boekhouder van de Antwerpse Diamant Bewerkersvakbond. Bij het instellen van het betaald verlof voor arbeiders in de jaren ‘20 is hij één van de stichters van de ‘Federatie van Socialistische Wielrijders’. Dat wordt later ‘Arbeiders Toeristenbond’ en nog later ATB-De Natuurvrienden. De actieve Lode Sel heeft zijn engagement dus niet van een vreemde.” Maar dan slaat het noodlot toe. Wollaert: “Op 10 mei 1940 valt nazi-Duitsland België binnen. Anderhalf jaar na de inval, Lode studeert ondertussen aan de Stedelijke normaalschool van Antwerpen, wordt eerst Edgard Bellemans aangehouden. Hij is een medestudent van Lode en wordt betrapt met sluikbladen in de Normaalschool. Een paar dagen later, op zijn zeventiende verjaardag, is het prijs voor Lode Sel en een tiental anderen waarvan vier van de normaalschool. Lode en zijn vrienden worden ervan beschuldigd een communistische activiteit te hebben ontplooid en verboden vlugschriften te hebben verspreid.”

Nacht und Nebel

“Lode wordt veroordeeld tot twee jaar werkkamp en overgebracht naar Tegel (bij Berlijn) en vandaar naar Graz (Oostenrijk). Maar Lode Sel was ook een ‘Nacht und Nebel-gevangene’. De Nacht und Nebel regels bepaalden dat gestraften na het uitzitten van hun straf niet mochten vrijkomen ‘tot aan het einde van de oorlog’. De familie thuis kreeg geen enkel teken van leven. Na het uitzitten van zijn straf werd Sel op transport gezet naar Natzweiler-Struthof in de Elzas, een concentratiekamp dat weinig gevangenen overleefden. Lode zou echter niet in Natzweiler geraken, het is een reis van meer dan 1100 kilometer en na 20 dagen reizen met overnachtingen in de gevangenissen onderweg komt hij aan in Karlsruhe waar hij in zorgwekkende toestand wordt binnengebracht in het stedelijk ziekenhuis. Op 29 maart 1944 overlijdt hij. Hij wordt begraven op de plaatselijke begraafplaats en de ouders worden via een zeer droge nota op de hoogte gebracht dat hun overleden zoon nog wat kledij heeft achtergelaten. Achteraf heeft Lode Sel het statuut van politiek gevangene gekregen.”

Piet Wollaert besluit: “Met de plaatsing van deze struikelsteen willen we hulde brengen aan dit slachtoffer van haat, onverdraagzaamheid en fascisme, want gisteren kan morgen zijn.”

Foto boven: (vlnr) Piet Wollaert en Tjerk Sekeris

Foto onder: de struikelsteen voor Lode Sel