Wat Europa over België zegt maar de beleidsmensen onder het tapijt vegen

Professor Hendrik Vos doceert Europese studies aan de UGent. Hij schreef een column voor De Standaard. Het gaat over het geheim houden van informatie. Een gedachte die voor professor Vos van de pot is gerukt. “Want” zo zegt Vos: “Het politieke en maatschappelijke systeem is versplinterd. Er is niet één speler die een informatiestroom kan stoppen of controleren. Het lukt hier nooit om feiten langdurig weg te moffelen.” De prof gaat verder: “Er is wel een ander probleem: informatie wordt dikwijls selectief gebruikt.” Vos geeft een voorbeeld. En dat is zo interessant dat iedereen het zou moeten lezen. Ik ben zo vrij om een stukje van het betoog van Hendrik Vos hier af te drukken.

“Er is wel een ander probleem: informatie wordt dikwijls selectief gebruikt. Neem de rapporten die de Europese Commissie vorige week bekendmaakte. Jaarlijks worden alle lidstaten en hun economieën doorgelicht en onderling vergeleken. De Commissie doet ook aanbevelingen, geïnspireerd door voorbeelden uit andere landen. Bij ons pikken beleidsmakers er ritueel steeds hetzelfde uit: de effectieve pensioenleeftijd moet hoger en de loonkosten moeten lager. En we zijn het enige land waar werkloosheidsuitkeringen onbeperkt zijn in de tijd.

Dat staat inderdaad in de analyse. Maar er staat veel meer in die honderd bladzijden, en daar maken onze regeringen minder lawaai over. De Commissie moedigt ons aan meer te investeren in sociale huisvesting en scholen. Er is geld te rapen, want huurinkomsten en vooral milieuonvriendelijk gedrag worden hier minder belast dan elders. Bedrijfswagens jagen mensen de files in en openbaar vervoer krijgt weinig stimulansen. Deelname aan het arbeidsproces is heel beperkt bij bepaalde groepen, zoals laaggeschoolden of mensen met een migratieachtergrond. Die laatsten doen het ook slecht in de klas: nergens in de Unie is het verschil met autochtone leerlingen zo groot als in Vlaanderen.

Aan elke lidstaat zijn er wel kosten, maar het rapport over België leest toch stroever dan vele andere. Met gericht beleid, zo blijkt elders, kan beter gescoord worden. Zeker de partijen die vinden dat we meer moeten aansluiten bij het noorden, moeten de rapporten eens goed lezen. Er valt effectief veel te leren van de noordelijke landen. De grote verschillen zitten in het klimaat- en energiebeleid, of ze gaan over het wegwerken van discriminatie en ongelijkheid. Maar precies op die domeinen willen onze regeringen geen ambitieuze keuzes maken. We blijven jaar na jaar achterop hinken.

Alle cijfers en goede voorbeelden staan in het lang en in het breed in de rapporten van de Commissie, te vinden op het internet. Maar wat de beleidspartijen niet aanstaat, lezen ze blijkbaar niet.”