11 september in duplo

17 jaar geleden kwam er plots een collega bij mij binnenvallen. Hij had buiten op een tv in een etalage beelden gezien van een brandend torengebouw in de VSA. We surften onmiddellijk naar een nieuwssite en konden rechtstreeks de gebeurtenissen van een van de spectaculairste terreuraanvallen ooit meevolgen. Die dag veranderde de wereld enigszins van aangezicht.

Enkele dagen later realiseerde ik dat 11 september al eens vroeger in het nieuws was geweest. Misschien niet zo spectaculair, maar toch ook erg brutaal en ontnuchterend voor heel veel mensen. In 1973 werd op die dag in Chili de democratisch verkozen president Allende bij een staatsgreep vermoord. Een putsch waarbij de VSA openlijk waren betrokken. Tussen haakjes, ook in de jaren ’70 mengden de VSA zich in de politieke heksenketel Afghanistan genaamd. Het land dat in 2001 in een oorlog werd gesleurd die eigenlijk nog tot op vandaag wordt gevoerd.

Maanden na die staatsgreep in Chili leerde ik Eduardo Salas kennen. Hij had samen met honderden landgenoten van de Belgische regering asiel gekregen. Het was verbanning of gevangenis in eigen land. Eduardo werd een vriend. Maar ik weet nog hoe hij wegkwijnde van heimwee. Ik heb mij dikwijls afgevraagd waarom wij ons zo vaak moeien met regimes in andere landen. Ten koste vaak van de plaatselijke bevolking. En soms ook ten koste van onszelf. Steeds weer opnieuw, alsof wij niet leren uit de geschiedenis.

Ik heb toen geprobeerd om die gedachte in een poëtische impressie te gieten.

11 september 1973 – 2001

Na een hoogballet van explosieve tuigen,

torens van Babelse omvang die plooiden

en al hun dromen van rijkdom in duigen,

na dat bloeddorst een land platgooiden,

zag ik weer dat paleis in vlammen gehuld,

een doodskaravaan die jonge levens graaide,

voetbalstadia met gevangen burgers gevuld,

blinde repressie die angst en terreur zaaide.

De architecten van het geweld van indertijd

zijn slachtoffers waar nu wordt om gerouwd.

Alleen is het geheugen te kort en selecteert.

Want ruïnes worden wel weer opgebouwd

maar pijn slijt langzaam en verwordt tot nijd.

Tot iemand opstaat en de rekening presenteert.

(Foto: Express)